30 Mart 2010 Salı

Mengü Ertel, Çizginin Şairi

Mengü Ertel 16 Mart 1931′de İstanbu’da doğdu. Karagöz’e tutkun, kirayla kitap alıp, roman okuyan bir çocuktu. 12 yaşında babasını yitirince kendi geçimini sağlamak zorunda kaldı. Ortaokulda resim hocasının ısrarıyla Güzel Sanatlar Akademisi’nin lise bölümüne başvurdu. Hazırlık bölümünden sonra Dekoratif Sanatlar bölümünü seçti. Öğrencilik yıllarında bir yandan da sinema ve tiyatrı ile ilgilendi, dekorlar hazırladı, yönetmen yardımcılığı ve oyunculuk yaptı. 1950′li yıllarda Muhsin Ertuğrul’un bulunduğu Küçük Sahne’de çalışmaya başladı. Muhsin Ertuğrul aracılığıyla sahne çalışmaları için Almanya’dan gelen dekoratör Kurt Halleger’in yanına girdi. Küçük Sahne yıllarından sonra askere gitti.

Döndüğünde Muhsin Ertuğrul ondan Kenterlerin bir oyunu için afiş tasarlamasını istedi. Muhsin Ertuğrul’un yüreklendirmesiyle, 1959′dan sonra tiyatro afişleri yapmaya başladı. Şehir Tiyatroları, Devlet Tiyatroları ve bir çok özel tiyatro için afişler hazırladı. Bu tiyatrolara aynı zamanda sahne tasarımcısı olarakda hizmet verdi. 150′den fazla özgün tiyatro afişi yapan tasarımcının eserlerinden birçoğu uluslararası sergilere katıldı ve ödüller aldı. Mengü Ertel bir taraftanda kitap kapağı ve logo tasarımları yaptı. 1956′da San Organizasyon’u, 1969′da San Grafik Atölyesini kurdu. Aynı yıl ilk tiyatro afişleri sergisini İstanbul’da Türk-Alman Kültür Merkezi’nde açtı. Bu tarihten sonra yurtiçi ve yurtdışında Berlin, Varşova, Brüksel, Amsterdam, Brno gibi merkezlerde kişisel sergileri açıldı.

İlk uluslararası ödülünü, 1974 Cannes Film Şenliği afiş yarışmasında “juri özel ödülü” olarak aldı. Diğer bir yandna Türk grafik tasarımcısı olarak elde ettiği başarısı daha büyüktü. 1975 yılında Chaillot Sarayı’nda, 30′dan fazla ülkenin katıldığı 1. Uluslararası Sinema Festivali film afişleri yarışmasında Carl Dreyer’in “Jeanne d’Arc’ın Çilesi” filmi için yaptığı afişle büyük ödülü aldı. Tasarımcı sadece kırmızı ve siyah olarka iki renk kullanmasına karşın, afişi son derece etkili bir görsel haline getirerek, ustaca çözümlemişti.

Yapımı, 1977-1987 yılları arasında 10 yıl süren, Vedat Dalokay’ın projesiyle Pakistan’ın İslamabad kentinde inşa edilen, Şah Faysal Camii’nin seramik kıble duvar tasarımını gerçekleştirdi ve 25 x 60 metre boyutlarındaki bu dev panonun yapımını yönetti. 1980 Moskova Olimpiyat Oyunları afiş yarışmasında üçüncülük ödülünü aldı. 1. İstanbul Festivali’nin afişini tasarladı. 1993′de Hayati Tabanlıoğlu projesi ile gerçekleşen İstanbul Holiday Inn Oteli’nin tüm dekoratif panolarını tasarladı ve uygulamasını gerçekleştirdi. Emlak Kredi Bankası genel müdürlüğü binasına da, iki büyük seramik pano düzenlemesi yaptı. 1998′de devlet sanatçısı oldu. Ayrıca 1994-1998 yılları arasında TRT tarafından gerçekleştirilen 180 programı aşkın Cumhuriyete Kanat Gerenler dizisinin sunucluğunu yaptı.

Hayatı boyunca retrospektif sergi açmayı istemeyen Ertel, en son sergisini 1999′da Dolmabahçe Kültür Merkezi’nde Büyültmeler adı altında gerçekleştirdi. Yaşamının son yıllarında parkinson hastalığı nedeniyle rahatsız olan Mengü Ertel yakalandığı zatürreden kurtulamayarak, doğum gününün bir öncesi olan 15 Mart 2000′de aramızdan ayrıldı. 69 yaşında kaybettiğimiz bu büyük usta, meslekte geçen kırk yılın son anına kadar üretmeyi sürdürmüştür.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

2leep.com